Tajny dokument o porozumieniu między Związkiem Radzieckim a NATO i zawierający m. in. obietnicę Sojuszu o nierozszerzeniu na Wschód został odkryty w brytyjskim Archiwum Narodowym przez amerykańskiego politologa, profesora Bostońskiego Uniwersytetu Josha Shifrinsona. O tym poinformował niemiecki dziennik Der Spiegel.
Prezydent Rosji Władimir Putin podkreślał wcześniej, że Moskwa została “oszukana i bezczelnie zwodzona” przez państwa zachodnie obietnicą, że NATO nie posunie się “ani o cal na wschód”. Sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg w odpowiedzi twierdził, że “nikt nie składał takich obietnic” ZSRR.
Der Spiegel powołujac się na dokument odkryty jeszcze w 2019 roku przez Shifrinsona i analizę przeprowadzoną przez badacza niezaprzeczalnie udowadnia, że taka obietnica w rzeczywistości miała miejsce. Z dokumentu jasno wynika, że Wielka Brytania, USA, Niemcy i Francja zgodziły się, że członkostwo krajów Europy Wschodniej w NATO, w tym Polski czy krajów Bałtyckich, jest “kategorycznie nie do przyjęcia”
“Wyraziliśmy się jasno wobec Związku Radzieckiego — w rozmowach 2 plus 4, a także w innych negocjacjach — że nie zamierzamy czerpać korzyści z wycofania wojsk radzieckich z Europy Wschodniej… NATO nie może rozszerzać się na Wschód, ani formalnie, ani nieformalnie” — napisano w ujawnionym dokumencie.
Wcześniej w wywiadzie dla Der Spiegel Jens Stoltenberg stwierdził, że “nigdy nie było takiej obietnicy, nigdy nie było takiego zakulisowego układu, to jest po prostu absurdalne”. Po tym, jak okazało się, że obietnica naprawdę miała miejsce w rzeczywistości i NATO jej nie dotrzymało, nikt z oficjalnych przedstawicieli Sojuszu Północnoatłantyckiego jeszcze nie skomentował tych informacji.
Przypominamy, że zgodnie z gwarancjami bezpieczeństwa zaproponowanymi przez prezydenta Rosji Władimira Putina NATO ma odmówić rozszerzenia na Wschód, ponieważ jest to zgodne z wcześniejszą obietnicą państw zachodnich. “A oni nam mówią: “Gdzie to [obietnica o nierozszerzeniu] jest napisane na kartce papieru? Nie ma tej kartki, no to mamy w … wasze zmartwienia”” — mówił rosyjski prezydent. Jens Stoltenberg odpowiedział wtedy, że Sojusz Północnoatlantycki “nigdy nie obiecywał, że nie będzie się rozszerzał”.
