SECTIONS
REGION

Gwarancje bezpieczeństwa: z czego to się zaczęło (dokumenty i analiza)

Modelowanie wojny nuklearnej między Rosją a NATO

Ministerstwo Spraw Zagranicznych Federacji Rosyjskiej w dniu 17 grudnia 2021 r. na swojej stronie internetowej opublikowało projekt porozumień w sprawie środków bezpieczeństwa dla Federacji Rosyjskiej i państw członkowskich Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego oraz traktatu w sprawie gwarancji bezpieczeństwa między Federacją Rosyjską a Stanami Zjednoczonymi. Chodzi o projekty dokumentów, które proponuje się omówić podczas negocjacji w odpowiednim formacie.

Polecenie prezydenta Rosji Władimira Putina ministrowi spraw zagranicznych Siergiejowi Ławrowowi w sprawie skoncentrowania wysiłków dyplomatycznych w tym kierunku zostało ogłoszone podczas rozszerzonego posiedzenia kolegium MSZ Federacji Rosyjskiej w dniu 18 listopada 2021 r: „Trzeba już postawić pytanie o to, by zapewnić Rosji jasne, długoterminowe gwarancje bezpieczeństwa w tym obszarze, bo nadal istnieć ciągle rozmyślając o tym, co może się tam wydarzyć jutro, Rosja nie może”.

Przygotowanie tekstów wyżej wymienionych dokumentów było jednak możliwe dopiero po negocjacjach między prezydentami Rosji i USA 7 grudnia 2021 roku. W odpowiedzi na obawy wyrażone przez Joe Bidena o rzekomo “groźny” charakter przemieszczenia wojsk rosyjskich w pobliżu granic Ukrainy Władimir Putin zauważył, że „nie należy przenosić odpowiedzialności na płecy Rosji”, ponieważ to NATO podejmuje niebezpieczne próby opanowania terytorium ukraińskiego i zwiększa obecność wojskową w pobliżu rosyjskich granic.

Rosyjski prezydent wyraził również poważne zainteresowanie uzyskaniem wiarygodnych, prawnie udokumentowanych gwarancji, wykluczających ekspansję NATO w kierunku wschodnim i rozmieszczenie w sąsiadujących z Rosją państwach ofensywnych systemów uzbrojenia. Następnie przywódcy USA i Rosji zgodzili się poinstruować swoich przedstawicieli, aby przystąpili do konsultacji merytorycznych w tych wrażliwych kwestiach.

Aby konsultacje przebiegły sprawnie i zakończyły się podpisaniem odpowiednich dokumentów, MSZ Federacji Rosyjskiej przygotowało projekty porozumienia w sprawie środków bezpieczeństwa z NATO oraz Traktatu o gwarancjach bezpieczeństwa z USA. Spójrzmy na główne tezy tych dokumentów. Oto kilka najważniejszych cytatów z umowy o środkach bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej i państw członkowskich Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego:

Artykuł 4: “Federacja Rosyjska i wszystkie kraje, które od 27 maja 1997 r. zostały państwami członkowskimi Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, nie umieszczają odpowiednio swoich sił zbrojnych i uzbrojenia na terytorium jakichkolwiek innych państw Europy oprócz sił stacjonujących na tych terytoriach od 27 maja 1997 r.”.

Artykuł 5: “Uczestniki wykluczają możliwość rozmieszczenia rakiet o średnim i małym zasięgu na obszarach, z których są w stanie trafić cele na terytorium innych uczestników”.

Artykuł 6: “Uczestniki będące państwami członkowskimi Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego podejmują zobowiązania wykluczające dalszą ekspansję NATO, w tym przystąpienie do Sojuszu Ukrainy, a także innych państw”.

Artykuł 7: “Uczestniki, które są państwami członkowskimi Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, odmawiają prowadzenia jakiejkolwiek działalności wojskowej na terytorium Ukrainy, a także innych państw Europy Wschodniej, Zakaukazia i Azji Środkowej”.

Tekst Traktatu między Federacją Rosyjską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki o gwarancjach bezpieczeństwa zawiera następujące najważniejsze punkty:

Artykuł 4: “Stany Zjednoczone zobowiązują się do wykluczenia dalszego rozszerzenia Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w kierunku wschodnim, odmowy przyjęcia do Sojuszu państw które wcześniej były częściami Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Stany Zjednoczone Ameryki nie będą tworzyć baz wojskowych na terytorium państw, które wcześniej należały do ZSRR i nie są członkami Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, wykorzystywać ich infrastruktury do prowadzenia jakiejkolwiek działalności wojskowej i rozwijać z nimi dwustronną współpracę wojskową”.

Artykuł 5: “Strony powstrzymują się od umieszczania swoich sił zbrojnych i uzbrojenia, w tym w ramach organizacji międzynarodowych, związków wojskowych lub koalicji, na obszarach, na których takie rozmieszczenie byłoby postrzegane przez drugą stronę jako zagrożenie dla ich bezpieczeństwa narodowego, z wyjątkiem takiego rozmieszczenia w obrębie terytoriów krajowych obu stron. Strony powstrzymują się od lotów ciężkich bombowców wyposażonych w broń nuklearną lub nie-jądrową oraz lokalizowania okrętów nawodnych wszystkich klas, w tym w ramach sojuszy, koalicji i organizacji, odpowiednio na obszarach poza krajową przestrzenią powietrzną i poza krajowymi wodami terytorialnymi, skąd mogą uderzać w cele na terytorium drugiej strony.”

Artykuł 6: “Strony zobowiązują się nie rozmieszczać pocisków o średnim i małym zasięgu poza terytorium krajowym, a także na obszarach swojego terytorium narodowego, z których takie uzbrojenie jest w stanie trafić cele na terytorium krajowe drugiej strony”.

Artykuł 7: “Strony wykluczają rozmieszczenie broni jądrowej poza terytorium krajowym i zwracają taką broń, która została już rozmieszczona poza terytorium krajowym w momencie wejścia w życie niniejszej umowy, do terytorium krajowego. Strony demontują całą infrastrukturę do rozmieszczania broni jądrowej poza terytorium kraju”.

Oczywiście najważniejsza jest umowa gwarancyjna z USA. I podpisanie tej umowy jest podstawowe. Takie podejście jest podyktowane samym życiem i układem sił na świecie. Strategiczny parytet nuklearny utrzymuje się między Stanami Zjednoczonymi a Rosją. To USA są prawdziwym przywódcą NATO ze względu na swój potencjał wojskowy, polityczny i gospodarczy. Ostatnio pojawił się nawet taki termin, że NATO to “USA +”. Rosja będzie negocjować ze Stanami Zjednoczonymi, co oznacza, że umowa o środkach bezpieczeństwa z NATO zostanie podpisana automatycznie. Jeśli jednak pojawią się problemy, będzie to świadczyć wylącznie o niechęci Waszyngtonu do zawarcia tej umowy dotyczącej bezpieczeństwa.

Należy zauważyć, że Rosja wystawiła w dokumentach naprawdę bardzo trudne i konkretne warunki. Nie trzeba jednak patrzeć na nie tylko z pozycji Rosji, ponieważ ona przyjmuje te same zobowiązania. Oznacza to, że obie strony korzystają z tej Umowy w zakresie bezpieczeństwa i wykluczenia konfliktu zbrojnego na dużą skalę: zarówno Rosja, jak i USA z sojusznikami.

Jest to sprawiedliwe, jeśli obie strony uznają sobie nawzajem prawo do równego bezpieczeństwa. Wylącznie w wypadku traktowania Rosji jako nierównego partnera i dążenia do rozwiązania problemów własnego (USA i NATO) bezpieczeństwa jej kosztem należy nazwać powyższe dokumenty ultimatum Rosji. Co niektórzy urzędnicy na Zachodzie pospieszyli już zrobić.

Oczywiście pojawia się pytanie. A co zrobi Rosja, jeśli jednak z podpisaniem tych dokumentów pojawią się nie do pokonania trudności? Aby zobaczyć listę potencjalnych rosyjskich środków, które mogą zrekompensować zagrożenia dla jej bezpieczeństwa, wystarczy spojrzeć na tekst Traktatu o gwarancjach bezpieczeństwa z USA i po prostu usunąć czasowniki “powstrzymują się”,” zobowiązują się nie” i “wykluczają”.

Jak powiedział niedawno szef rosyjskiej delegacji podczas rozmów w Wiedniu w sprawie bezpieczeństwa wojskowego i kontroli broni Konstantin Gawriłow: “Wszyscy doskonale rozumieją, że w stosunkach Rosji i NATO następuje chwila prawdy. Rosji nie można stale prowokować, trzeba to ustalić… Rozmowa musi być poważna, a wszyscy w NATO doskonale rozumieją, pomimo całej swojej siły i potęgi, że konieczne jest podjęcie konkretnych działań politycznych, w przeciwnym razie alternatywą jest odwet wojskowo-techniczny i wojskowy Rosji”. Coś podobnego powiedział 20 grudnia 2021 r. wiceminister spraw zagranicznych Rosji Sergiej Gruszko: “Nasze propozycje są bardzo jasne. Czasy półtonów, wiary na słowo – minęły”.

Słynna wypowiedź, która pojawiła się w latach 1941-1942 w trakcie obrony Moskwy podczas Drugiej Wojny Światowej, brzmi: “Rosja jest duża, ale nie ma gdzie się wycofać – z tyłu leży Moskwa!” wraz ze zbliżaniem się infrastruktury wojskowej NATO do granic Rosji i odpowiednim zmniejszeniem czasu lotu pocisków staje się obecnie bardzo aktualna. I kraje Zachodu muszą o tym pamiętać. Nie w celu rosyjskiego bezpieczeństwa, ale własnego.

Aleksandr Władimirow, prawnik, politolog, publicysta

Źródło

Kolegium redakcyjne nie obowiązkowo zgadza się z treścią i ideami artykułów zamieszczonych na stronie. Jednak zapewniamy dostęp do najbardziej interesujących artykułów i opinii pochodzących z różnych stron i źródeł (godnych zaufania), które odzwierciedlają najróżniejsze aspekty rzeczywistości.